Nguồn thảo dược của người Việt rất đa dạng chủ yếu có nguồn gốc từ tự nhiên. Hầu hết được người xưa chế tạo trong các bài thuốc dân gian đem đến lợi nâng cao sức khỏe. Một trong số đó có cây lạc tiên đem đến đa dạng dược tính và công dụng cho sức khỏe. Nhất là, tác dụng chữa mất ngủ. Tuy nhiên, không phải cứ dùng là đem lại hiệu quả. Vì thế, mọi người nên biết rõ về thành phần, liều lượng và cách sử dụng cây lạc tiên chữa mất ngủ để an toàn và tốt nhất cho sức khỏe.
Cây lạc tiên là cây gì?
Cây lạc tiên thuộc họ chùm gửi với tên gọi Passiflora foetida L. Ở Việt Nam, ngoài tên lạc tiên còn được gọi bằng các tên khác: dây nhãn lồng, dây chùm bao.
Cây lạc tiên là loại dây leo bằng tua cuốn. Nhận dạng cây với một số đặc điểm: Thân cây mềm, tròn, có khá nhiều lông nhưng mọc thưa thớt. Màu lá cây xanh thẫm, chia làm 3 thùy gồm phần đuôi lá có cấu tạo phình to rồi thon dần và nhọn ở đầu. Hoa lạc tiên mọc ra giữa kẽ lá, kích thước hoa to, đơn độc, màu trắng, lưỡng tính, xung quanh hoa cũng xuất hiện nhiều lông tua. Quả lạc tiên có hình tròn màu xanh, là loại quả mọng khi chín sẽ chuyển sang màu vàng. Vỏ của quả rất mỏng và bên trong quả có nhiều hạt nhỏ và có dịch quả.
Cây lạc tiên sinh trưởng và phát triển mạnh mẽ trong điều kiện thuận lợi. Đây là loại cây khá phù hợp sinh trưởng ở khí hậu của Việt Nam. Vì chúng là loại cây cận nhiệt đới, ưa ẩm, ưa sáng. Thông thường, có thể tìm thấy cây lạc tiên nhiều ở các vùng núi phía Bắc – độ cao trung bình từ 1000m so với mực nước biển ở nước ta. Cụ thể: Bắc Giang, Yên Bái, Quảng Ninh, Hòa Bình,… Hoặc đôi khi cũng được tìm thấy ở các tỉnh thuộc đồng bằng như Thái Bình, Hải Dương,…
Cách thu hái cây lạc tiên
Cây lạc tiên là loại cây dễ trồng và thu hái. Có thể thu hái ở bất kỳ thời điểm nào trong năm, thời điểm tốt nhất để thu hái là vào mùa xuân. Người ta thu hái các phần trên của cây sau đó về rửa sạch rồi đem đi phơi nắng. Sau khi phơi khô, thái thành các khúc nhỏ dài khoảng 4-5cm. Trước khi làm thuốc đem sao vàng cho thơm.
Ngoài ra, quả vẫn đem đến công dụng tốt cho sức khỏe. Vì thế không nên bỏ mà sau khi rửa sạch quả, nạo hết ruột, ép và lọc lấy dịch quả. Sau đó, thêm ít nước sôi vào dịch quả rồi để nguội. Có thể thêm đường để tăng vị ngọt, bạn có thể có thức uống vừa thơm, ngon mát rất thích hợp cho mùa hè giải khát, thanh nhiệt.
Bảo quản cây lạc tiên như thế nào?
Các thành phần của cây lạc tiên sau khi được sơ chế, cần để khô ráo trước để mới đem đi bảo quản. Để nguyên liệu ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời.
Thành phần và lợi ích của cây lạc tiên trị mất ngủ
Thành phần hóa học cây lạc tiên
Theo phân tích và nghiên cứu, cây lạc tiên có nhiều thành phần hóa học với các chất tốt cho sức khỏe và có tác dụng hỗ trợ điều trị mất ngủ.
- Alcaloid 0,033%, trong đó có harman, Flavonoid 0,074%, Saponin
- Saponaretin, Passiflorin, Vitexin, Sapomarin, Harmin, Harmol, Harmalol, Hermalin, Chất xơ.
- Giàu khoáng chất và các loại vitamin như A, C
- Bên cạnh đó, ở quả chín có chứa lượng muối khoáng lớn như P, Ca, Fe.
Lợi ích chữa mất ngủ bằng cây lạc tiên cùng một số công dụng khác
Cây lạc tiên có thể làm thuốc dưới dạng dạng tươi và dạng khô. Mỗi dạng đều đem lại lợi ích riêng biệt:
- Dạng tươi: cây lạc tiên vừa được thu hoạch và làm sạch. sử dụng cây dạng tươi đảm bảo lượng dưỡng chất, khá tiện lợi nhưng thời gian bảo quản ngắn.
- Dạng khô: thay vì để tươi thì cây được đem đi phơi khô để không còn nước. Điều này giúp tăng thời gian bảo quản. Hơn nữa, khi phơi khô cây không mất đi dược tính vốn có nên có thể yên tâm sử dụng cho các bài thuốc.
Cây lạc tiên chữa mất ngủ là công dụng nổi bật được nhiều người biến đến. Nếu dùng đúng cách sẽ là vị thuốc hiệu quả cho những người mất ngủ lâu ngày. Với chiết xuất alcaloid có khả năng kìm hãm sự hoạt động của cafein giúp con người có giấc ngủ ngon hơn, cải thiện chất lượng giấc ngủ, ngủ sâu hơn. Hơn nữa, các tình trạng như mơ ngủ, tỉnh ngủ lúc nửa đêm cũng được cải thiện. Bên cạnh đó, còn có tác dụng an thần giúp giảm căng thẳng, lo lắng, giảm mệt mỏi.
Ngoài ra, cây lạc tiên còn đem đến nhiều công dụng khác:
- Thanh nhiệt, giải độc cho những tình trạng mụn nhọt
- Giúp ổn định huyết áp, ổn định nhịp tim, tăng cường lưu thông máu trong cơ thể
- Giúp giảm các bệnh về da liễu: ghẻ ngứa, viêm da
- Hỗ trợ tiêu hóa, giảm tình trạng táo bón
Cách sử dụng cây lạc tiên chữa mất ngủ
Để nâng cao hiệu quả và tận dụng các thành phần dưỡng chất của cây lạc tiên thì cách sử dụng và chế biến rất quan trọng. Có đa số cách sử dụng cây lạc tiên chữa mất ngủ: nấu canh, pha trà, chế biến món ăn. Cùng tham khảo nhé:
- Nấu canh lạc tiên: sau khi mua/ hái ngọn tươi cây lạc tiên đem đi rửa sạch, có thể ngâm nước muối trong 10-15 phút để làm sạch bụi bẩn cũng như các tạp chất. Để ráo và đem đi nấu canh như các loại rau khác.
- Pha trà: dùng khoảng 15-20 cây lạc tiên khô cho vào nước sôi. Rồi hãm như hãm trà trong 15 phút và chiết ra sử dụng. Sau thời gian uống nước lạc tiên, giúp cải thiện giấc ngủ tốt hơn, an thần tốt hơn.
- Chế biến món ăn: ngoài nấu canh, có thể dùng để luộc, xào tảo, hấp,… như các loại rau khác dùng trong bữa ăn hằng ngày.
Cây lạc tiên không phải là nguyên liệu quá khó tìm. Vì thế, nếu có tình trạng mất ngủ, tâm trạng bất ổn, mọi người có thể tận dụng dược tính và thành phần có lợi của loài cây này trong điều trị sức khỏe, nâng cao chất lượng giấc ngủ. Tuy nhiên, mỗi người có mỗi cơ địa khác nhau, vì thế để đảm bảo an toàn và hiệu quả nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên môn. Chúc mọi người tìm được thêm công thức mới để cải thiện giấc ngủ, sức khỏe của mình.
Anh Thy
